De watt-per-kanaal (WPC)-classificatie valt altijd op in advertenties en productbeschrijvingen voor versterkers, stereo’s en thuisbioscoopontvangers. Er is een perceptie dat meer watt beter is, waarbij meer watt gelijk staat aan meer volume. Maar dat is niet noodzakelijk waar.
Vermelde vermogenswaarden kunnen bedrieglijk zijn
Als het gaat om het werkelijke uitgangsvermogen van de versterker, vooral bij surround sound-ontvangers, kun je de versterkervermogensverklaringen van een fabrikant niet zomaar aannemen. Je moet beter kijken waar ze hun uitspraken op baseren. Wordt bijvoorbeeld voor thuisbioscoopontvangers met een 5.1- of 7.1-kanaalsconfiguratie de opgegeven wattage-uitgangsspecificatie bepaald wanneer de versterker één of twee kanalen tegelijk aanstuurt? Of wordt de specificatie bepaald als alle kanalen tegelijk worden aangestuurd? Is de meting bovendien gedaan met een testtoon van 1 kHz of met testtonen van 20 Hz tot 20 kHz?
Nulstellen op aangegeven vermogen
Wanneer u een versterkervermogen van 100 watt per kanaal bij 1 kHz ziet (wat wordt beschouwd als de standaard middenfrequentiereferentie) met één kanaal aangestuurd, is de werkelijke wattage-uitvoer wanneer alle vijf of zeven kanalen tegelijkertijd werken over alle frequenties lager is, mogelijk wel 30 tot 40 procent lager. Het is beter om de meting te baseren op twee aangestuurde kanalen en, in plaats van een 1 kHz toon, 20 Hz tot 20 kHz tonen te gebruiken. Deze vertegenwoordigen het breedste frequentiebereik dat een mens mogelijk kan horen. Dat houdt echter geen rekening met het uitgangsvermogen van de versterker wanneer alle kanalen worden aangestuurd. In een thuisbioscoopontvanger hebben niet alle kanalen tegelijkertijd hetzelfde vermogen nodig. Variaties in audio-inhoud zijn van invloed op de vereisten voor elk kanaal op een bepaald moment. Een soundtrack van een film heeft bijvoorbeeld secties waar alleen de voorste kanalen nodig kunnen zijn om een aanzienlijk vermogen uit te voeren, terwijl de surroundkanalen minder vermogen kunnen leveren voor omgevingsgeluiden. Aan de andere kant moeten de surround-kanalen mogelijk veel vermogen leveren voor explosies of crashes, maar de voorste kanalen kunnen tegelijkertijd minder worden benadrukt. Op basis van die omstandigheden is een in de context geformuleerde vermogensspecificatie meer praktisch voor omstandigheden in de echte wereld. Een voorbeeld is 80 watt per kanaal (WPC), gemeten van 20 Hz tot 20 kHz, twee kanalen aangedreven, 8 ohm, 0,09 procent THD. Wat al dat jargon betekent, is dat de versterker, stereo of thuisbioscoopontvanger 80 WPC kan uitvoeren met testtonen over het hele bereik van het menselijk gehoor wanneer twee kanalen werken met standaard 8-ohm-luidsprekers. Dit is meer dan genoeg voor een woonkamer van gemiddelde grootte. In dit voorbeeld is ook de notatie opgenomen dat de resulterende vervorming (aangeduid als THD of Total Harmonic Distortion) slechts 0,09 procent is. Dit vertegenwoordigt een zeer zuivere geluidsuitvoer.
Continu vermogen
Een andere factor om te overwegen is of een ontvanger of versterker continu zijn volledige vermogen kan leveren. Alleen omdat een ontvanger of versterker wordt vermeld als zijnde in staat om 100 WPC uit te voeren, wil dat nog niet zeggen dat het dit voor een aanzienlijke tijdsduur kan doen. Controleer bij het controleren van de specificaties van de versterker of de WPC-output wordt gemeten in RMS- of FTC-termen en niet in piek- of maximumvermogen.
decibel
Geluidsniveaus worden gemeten in decibel (dB). Onze oren detecteren verschillen in volumeniveau op een niet-lineaire manier. Oren worden minder gevoelig voor geluid naarmate het toeneemt. Decibel is een logaritmische schaal van relatieve luidheid. Een verschil van ongeveer 1 dB is de minimaal waarneembare volumeverandering, 3 dB is een matige volumeverandering en ongeveer 10 dB is een geschatte waargenomen verdubbeling van het volume. Hier is hoe dit zich verhoudt tot de echte wereld:
- 0 dB: De drempel van het menselijk gehoor
- 15 tot 25 dB: fluisteren
- 35 dB: Achtergrondgeluid
- 40 tot 60 dB: Normale thuis- of kantoorachtergrond
- 65 tot 70 dB: Normale spreekstem
- 105 dB: Orkestrale climax
- 120 dB+: Live rockmuziek
- 130 dB: Pijngrens
- 140 tot 180 dB: Jet vliegtuig
Wil de ene versterker geluid produceren dat twee keer zo luid is als een andere in decibel, dan heb je 10 keer meer wattage nodig. Een versterker met een vermogen van 100 WPC is in staat tot tweemaal het volumeniveau van een versterker van 10 WPC. Een versterker met een vermogen van 100 WPC moet 1.000 WPC zijn om twee keer zo luid te zijn. Dit volgt de hierboven genoemde logaritmische schaal.
Vervorming
De kwaliteit van de versterker wordt niet alleen weerspiegeld in het uitgangsvermogen en hoe luid deze wordt. Een versterker die overmatige ruis of vervorming vertoont bij luide volumeniveaus kan onhoorbaar zijn. Je kunt beter een versterker gebruiken van ongeveer 50 WPC met een laag vervormingsniveau dan een krachtigere versterker met hoge vervormingsniveaus. Vervormingsspecificaties worden uitgedrukt door de term THD (Total Harmonic Distortion). Bij het vergelijken van vervormingsclassificaties tussen versterkers of thuisbioscoopontvangers kan het echter troebel worden. Op het specificatieblad kan versterker of ontvanger A een vermelde vervormingsclassificatie van 0,01 procent hebben bij 100 watt output, terwijl versterker of ontvanger B een vermelde vervormingsclassificatie van 1 procent heeft bij 150 watt output. Je zou kunnen veronderstellen dat versterker of ontvanger A misschien de betere ontvanger is, maar je moet er rekening mee houden dat de vervormingsclassificaties van de twee ontvangers niet worden vermeld voor hetzelfde uitgangsvermogen. Het kan zijn dat beide ontvangers dezelfde (of vergelijkbare) vervormingsclassificaties hebben wanneer beide werken op 100 watt output, of wanneer A wordt aangedreven naar een output van 150 watt, kan deze dezelfde (of slechtere) vervormingsclassificatie hebben als B. aan de andere kant, als een versterker een vervormingsclassificatie heeft van 1 procent bij 100 watt en een andere een vervormingsclassificatie van slechts 0,01 procent bij 100 watt, is de versterker of ontvanger met de 0,01 procent vervormingsclassificatie de betere eenheid met betrekking tot die specificatie. Als laatste voorbeeld zou een versterker of ontvanger met een vermelde vervormingsclassificatie van 10 procent bij 100 watt onluisterbaar zijn bij dat uitgangsvermogen. Het is misschien beter luisterbaar met minder vervorming bij een lager uitgangsvermogen, maar als u een versterker of ontvanger tegenkomt die een vervormingsniveau van 10 procent (of een vervormingsniveau hoger dan 1 procent) vermeldt voor het vermelde uitgangsvermogen, zoek dan wat verduidelijking van de fabrikant alvorens te kopen.
Signaal-ruisverhouding (S/N)
Een andere factor die de kwaliteit van de versterker beïnvloedt, is de signaal-ruisverhouding (S/N). Dit is een verhouding tussen geluid en achtergrondgeluid. Hoe groter de verhouding, hoe meer de gewenste geluiden (muziek, stem, effecten) worden gescheiden van akoestische effecten en achtergrondgeluid. In versterkerspecificaties worden S/N-verhoudingen uitgedrukt in decibel. Een S/N-verhouding van 70 dB is wenselijker dan een S/N-verhouding van 50 dB.
Dynamische hoofdruimte
De laatste (voor de doeleinden van deze discussie) is het vermogen van een ontvanger of versterker om gedurende korte perioden vermogen op een hoger niveau uit te voeren om muzikale pieken of extreme geluidseffecten in films op te vangen. Dit is belangrijk bij thuisbioscooptoepassingen, waar extreme veranderingen in volume en luidheid optreden tijdens een film. Deze specificatie wordt uitgedrukt als Dynamic Headroom. Dynamic Headroom wordt gemeten in decibel. Als een ontvanger of versterker zijn uitgangsvermogen gedurende een korte periode kan verdubbelen om aan de hierboven beschreven omstandigheden te voldoen, zou deze een dynamische hoofdruimte van 3 dB hebben.
Het komt neer op
Let bij het kopen van een ontvanger of versterker op de specificaties van de wattage-uitgang. Maak ook de balans op van andere factoren, zoals Total Harmonic Distortion (THD), Signaal-ruisverhouding (S/N) en Dynamic Headroom. Let bovendien op de efficiëntie en gevoeligheid van de luidsprekers die u gebruikt. Een versterker of ontvanger kan het middelpunt van uw audio- of thuisbioscoopsysteem zijn. Andere componenten zoals cd-spelers, draaitafels en Blu-ray Disc-spelers kunnen ook schakels in de keten zijn. Je hebt misschien de beste componenten die beschikbaar zijn, maar je luisterervaring zal eronder lijden als je ontvanger of versterker niet opgewassen is tegen de taak. Hoewel elke specificatie bijdraagt aan het ultieme prestatievermogen van de ontvanger of versterker, geeft een enkele specificatie, uit de context gehaald met andere factoren, geen nauwkeurig beeld van hoe uw thuisbioscoopsysteem zal presteren. Het is belangrijk om de terminologie te begrijpen die door de advertentie of verkoper naar je wordt gegooid, maar laat je niet overweldigen door de cijfers. Baseer uw aankoopbeslissing op wat u hoort met uw oren en in uw kamer.
